Moje publikacje

Osobowość a ekstremalny stres. Wybór tekstów red. Jan Strelau. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne

Fragment tłumaczenia:

Chociaż wiele traumatycznych zdarzeń występuje losowo, jednak niekiedy bywa inaczej. Podjęcie pracy w służbach ratowniczych, na przykład w zawodzie policjanta, jest częściowo uzależnione od osobowości. Z kolei w ramach takich organizacji, czynniki wiążące się z usposobieniem mają wpływ na konkretne wybierane role. Golberg i True (1990), badając bliźnięta w Służbach Zbrojnych Stanów Zjednoczonych w czasie wojny wietnamskiej, wykazali, że osobowość miała wpływ na ryzyko rozwoju zespołu stresu pourazowego. Osobowość ma zasadnicze znaczenie dla wyjaśnienia ról wybieranych przez ludzi podczas wojny. Innymi słowy, czynniki genetyczne oddziałujące na usposobienie człowieka miały znaczenie podczas dokonywanego przez niego wyboru jednostki i roli pełnionej w czasie walki. Żołnierze ze skłonnościami do nowych wrażeń i pobudzenia narażali się na większe ryzyko wojenne, a tym samym zwiększali ryzyko wystąpienia u nich zespołu stresu pourazowego. Te wyniki nie są zgodne z poglądami o znaczeniu osobowości jako determinanty zespołu stresu pourazowego już po narażeniu się na traumatyczne zdarzenie, jakim jest udział w walce.

W życiu cywilnym niektórzy ludzie mają większą niż inni skłonność do wybierania zajęć wiążących się z ryzykiem przemocy lub wypadku. Na przykład, Ruchkin i in. (2002) wykazali zależność między ekspozycją na przemoc a poszukiwaniem nowych wrażeń. W grupie jednostek narażonych na przemoc zespół stresu pourazowego jest związany ze zbiorem różnych czynników podatności; mianowicie, zahamowaniami behawioralnymi, wysokim stopniem unikania zranienia oraz niskim stopniem autodestrukcyjności. Steiner i in. (1997), badając młodocianych przestępców wykazał również, że mieli oni skłonność do niedojrzałych mechanizmów obronnych oraz do problemów z kontrolą impulsów. Te wyniki wskazują na to, że traumatyczne zdarzenia nie występują w populacji w sposób losowy.

Zachowania podczas ostrej traumy

Mamy niewiele obiektywnych danych na temat czynników oddziałujących na zachowania jednostek podczas traumatycznego zdarzenia. Jednak wiemy, że reakcje ludzi w konkretnych sytuacjach są znacząco różne. Marshall (1947) odkrył, że podczas walki zaledwie 25% żołnierzy oddaje strzały a tylko niewielka część z nich strzela tak, żeby zabić. Nie oznacza to, że pozostali uciekali przed niebezpieczeństwami walki. Jednak wybierali oni role takie, jak zajmowanie się rannymi, noszenie amunicji i udzielanie wsparcia logistycznego. Card (1987) wykazał, że ryzyko wystąpienia zespołu stresu pourazowego jest większe u tych żołnierzy, którzy zabijają wrogów lub strzelają do nich.